Γκιόστρα, χθες και σήμερα

“Η καμπάνα της Τέρρας, πάνω απ' τον Καστρόλοφο, είχε χτυπήσει τις τρεις το απομεσήμερο, όταν ο Γραμματικός, αφού είχε ορίσει με κλήρο τα ζευγάρια των αγωνιστών, επέστρεψε στο πάλκο και ανήγγειλε στον Μαέστρο ντι Κάμπο ότι όλα ήταν έτοιμα. Αυτός σήκωσε το χέρι του και οι μουσικοί έδωσαν την έναρξη της ιπποδρομίας”.

Το παραπάνω απόσπασμα συναντάται στο έργο του Ζακυνθινού, γόνου αριστοκρατικής οικογένειας συγγραφέα Δ. Ρώμα “Περίπλους” , ο οποίος με έντονη γλαφυρότητα και θεατρικότητα παρουσιάζει το αγώνισμα της Γκιόστρας, ένα από τα παλαιότερα σε καταγωγή δρώμενα που λάμβανε χώρα στη Ζάκυνθο. 

Η έναρξη της υπολογίζεται γύρω στο 1656 και λάμβαναν σε αυτή μέρος οι ευγενείς εκείνοι που το όνομα της οικογένειας τους ήταν καταχωρημένο στη χρυσόβιβλο των ευγενών, γνωστή στο χώρο των Επτανήσων ως Libro D' oro. Όντας το πλέον λαοφιλές γεγονός του νησιού, πλήθος κόσμου συνέρρεε στη “χώρα” για να το παρακολουθήσει ακόμα και από τα πιο απομακρυσμένα χωριά του νησιού. Όπως μας πληροφορεί και ο Κερκυραίος ιστοριοδίφης Σπυρίδων Δεβιάζης ¨η πανήγυρης απέβη πασών η επισημοτέρα ως αποκτήσασα πολλήν σημασίαν και προσελκύουσα εις την πόλιν πλήθος χωρικών και εξ αυτών των μάλλον απομεμακρυσμένων χωρίων των βουνών¨ δικαιολογώντας έτσι το πόσο γρήγορα η γκιόστρα απέκτησε λαϊκό χαρακτήρα. 

Έχοντας όλα τα παραπάνω σαν βάση θα μεταφερθούμε στο σήμερα, όπου το σωματείο “Giostra Di Zante” αναβιώνει τους ιππικούς αυτούς αγώνες, που αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα δρώμενα στο νησί. Η γκιόστρα σήμερα διεξάγεται το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος. Με την έναρξή της να ακολουθείται από τη μικρή γκιόστρα στην οποία συμμετέχουν οι μικροί φίλοι του δρώμενου. Την επόμενη τελείται η μεγάλη γκιόστρα όπου σωματεία από όλα τα Επτάνησα συγκεντρώνονται και συμμετέχουν στο “ιππιλάσιον” κατά τους λόγιους της εποχής. Στο ενετικής καταγωγής δρώμενο. 

Έτσι λοιπόν και φέτος στις πέντε του Ιούνη οι κεντρικοί δρόμοι του νησιού γέμισαν με εικόνες από μια άλλη εποχή που ήθελαν να ξαναζωντανέψουν. Βαριά ακριβά υφάσματα, πέρναγαν το πλακόστρωτο, μετάξι και βελούδο σε ζεστά χρώματα πλημμύριζαν τις καμάρες και συνέθεταν αξιοθαύμαστα φορέματα και ανδρικά ενδύματα που παρέπεμπαν στις στιγμές αυτές που ζούσε το fioro του levante επί ενετοκρατίας. Κυρίες με κομμώσεις της εποχής με ένα “βέντουλο” η κάθε μια στο χέρι, συνοδεύονταν από κάποιο αρχοντόπουλο της εποχής, ακολουθούμενες από τον ποδόγυρο των πλούσιων φορεμάτων τους μέχρι τη πλατεία Δ. Σολωμού όπου εκεί θα διεξαγόταν το αγώνισμα. 

Με τις σημαίες να ανεμίζουν στα χρώματα κάθε οίκου, τα οικόσημα να στέκουν στις κολόνες η κοσμοσυρροή από όλο το νησί κατέκλυσε τη πλατεία. Οι συμμετοχές απο San Marino, Sulmona, Τσεχία εγκαινίασαν τη φετινή γκιόστρα μπαίνοντας στη κατάμεστη πλατεία. Ακολούθησαν οι συμμετοχές από Κεφαλονιά, Κύθηρα, Παξούς, Κέρκυρα, Ιθάκη και έκλεισε το κομμάτι της πομπής με τους οικοδεσπότες να εισέρχονται κι αυτοί σιγά σιγά στον αγωνιστικό χώρο . 

Οι κριτές έλαβαν θέσεις, η κολόνα με τον σιδερένιο κρίκο είχε στηθεί, αρχοντοπούλες κι αρχοντόπουλα είχαν καθίσει έτοιμοι να παρακολουθήσουν μαζί με τον απλό λαό, το “πόπολο”, τι κατάληξη θα είχαν και οι φετινοί αυτοί ιππικοί αγώνες. Ποίος θα ήταν εκείνος ο ιππέας κι από ποιο μέρος που θα κατάφερνε να περάσει το ακόντιο του μέσα από τον κρίκο τις περισσότερες φορές. Ποιος θα κέρδιζε τη δεσποσύνη. 

Όλα ήταν έτοιμα για ακόμα μια γκιόστρα, μια αναδρομή στην ιστορία των Επτανήσων και του νησιού.

Σταύρος Βαγής (Ζάντε)